Niet aanraken AUB
Het bordje “Deze Niet Aanraken” verwacht je in een museum of in een galerie met kwetsbare kunst, niet op een keramiekmarkt en al helemaal niet bij een kunstenaar die alles op de tast heeft gemaakt. En waar stond het waarschuwingsbord? Ik schaam me om te zeggen maar het was op mijn eigen stand tijdens Keramisto september jongstleden. Natuurlijk was dit bordje bedoeld voor de ziende bezoekers, want die kunnen nog wel eens wat minder subtiel zijn in hun aanraking. Toch was het voor mij een teken dat ik helemaal niet bezig ben met de aanraakbaarheid van mijn werk. Het concept en het visuele beeld in mijn hoofd staan centraal.
Nog duidelijker werd dit toen ik de vraag van een aantal blinde en slechtziende mensen kreeg of ze mijn werk mochten komen bekijken, wat in dit geval kijken met de vingers betekent. Ik zei natuurlijk gelijk ja, maar even later kreeg ik toch kortsluiting in mijn hoofd. Die ontstond door een kleine explosie van vraag- en uitroeptekens. Hun aanname, en ook die van mij, is dat mijn keramiek goed te voelen is. Is dat eigenlijk wel zo? Daar heb ik nooit bij stil gestaan. Het ontwerp ontstaat in mijn hoofd en mijn handen zijn instrumenteel in de uitvoering, vervolgens registreren ze wat er met de klei gebeurt en wordt het ontwerp daarop aangepast. Ik ben blijkbaar een sterke beelddenker met een dominante rol voor de visuele waarneming.
De vraag is nu of het verhaal dat ik wil vertellen ook op de tast begrepen kan worden. Is de taal van tast sterk genoeg om solo te spelen? Spreek ik zelf de taal van tast voldoende?
De vraag die ik kreeg van mijn niet-ziende medemens heeft me aan het denken gezet. Ik wil de tastzin graag een grotere rol geven in mijn werk, maar hoe doe je dat? Wat zijn de spelregels van de tactiele esthetiek? Ik kom erachter dat hier niet zoveel onderzoek naar is gedaan als naar de visuele waarneming, zoals de Gestaltwetten die inzicht geven in hoe de visuele prikkels geordend worden in het brein. Die zijn ten dele wel toepasbaar, maar het geeft me geen antwoord hoe ik om moet gaan met bepaalde karakteristieken van de tast zoals temperatuur, textuur en trilling. Het is tijd om mijn lichaam meer ruimte te geven en de taal van tast te leren spreken. Annemarie, luister naar je handen, ze zeggen meer dan je denkt!
